به گزارش راهبرد معاصر. آلودگی هوا گریبانگیر بسیاری از شهرها شده است. تهران، اصفهان، مشهد و... از جمله شهرهایی است که در این مدت به دلیل آلودگی چند روزی مدارسشان به تعطیلی کشیده شد. راهکار مسئولان این بود که برای کاهش آلودگی، دانشآموزان به مدرسه نروند، شاید کم شدن سفرهای درونشهری کمی آلودگی هوا را کم کند.
هر ساله در نیمه دوم سال با موضوع آلودگی هوا روبهرو هستیم. بحث آلودگی فقط مختص کشور ما نیست. در بسیاری از کشورها مردم با این مشکل دست و پنجه نرم میکنند. اما برخی از کشورها برای رفع مشکل خود اقداماتی انجام دادهاند و توانستهاند آلودگی هوا را تا حدودی کنترل کنند مانند شهر مکزیکوسیتی، با بودجهای که دولتشان قرار داد و همچنین نوع مصرف سوخت تا حدودی مشکل کنترل شد.
25 درصد سفرهای درونشهری به گفته اعضای شورای شهر مرتبط به سفرهای آموزشی است. سؤال اینجاست که آیا واقعا تعطیلی مدارس تنها راهکار برای رفع آلودگی هوا است؟ جلسات متعددی در خصوص آلودگی هوا برگزار شده است. جلساتی که خروجی خاصی نداشته و درنهایت منجر به اجرای طرح زوج و فرد از در منزل، تعطیلی مدارس، عدم ورزش کردن در فضای باز و... شده است و از شهروندان هم خواستهاند که از منزل خارج نشوند.
آسمان تهران دودی است. هشدار پشت هشدار از سوی مسئولین داده میشود و هر کس توپ وظیفه آلودگی هوا را به زمینی دیگر پاس میدهد. پای آمبولانسهای اورژانس هم به شهر باز شد تا شهروندانی که بر اثر آلودگی دچار مشکل میشوند بتوانند خدمات درمانی دریافت کنند. تهران همچنان آلوده است و مسئولان منتظرند تا شاید بارانی ببارد، بادی بوزد تا آلودگی کم شود، هر چند که برف و باران آمد اما حریف آلودگی ابرشهر تهران نشد.
قانون هوای پاک در مجلس چند سالی است تصویب شده است، اما همچنان شاهدیم که ترک فعلهایی در اجرای این قانون وجود دارد. برخی میگویند نبود بودجه و یا نداشتن الزامات قانونی باعث شده که دستگاهها به وظایف خود عمل نکنند، اما اگر این قانون به درستی انجام میشد بسیاری از مشکلات برطرف میشد. سردار رحیمی فرمانده انتظامی تهران بزرگ میگوید: به نظر من مجموعهای که باید بحث برخورد با آلودگی هوا را انجام دهند، باید با جدیت بیشتر و طرحهای کاربردیتر خود کار را انجام دهد. اگر قانون هوای پاک که قدرالسهم و وظایف همه دستگاهها را مشخص کرده در سالهای اخیر به درستی اجرا میشد، اتفاقات خوبی رخ میداد، اما متأسفانه همین مقدار هم اجرا نشد و باعث شد که شهری با بیش از 10 میلیون نفر جمعیت دچار مشکل آلودگی هوا شود.
جلسات تشریفاتی درباره آلودگی هوا زیاد برگزار میشود، اما میبینیم که شهروندان همچنان با مشکل آلودگی هوا روبهرو هستند. صنایع آلایندهها باید پلمب شوند و باید سوخت استاندارد باشد. خودرو و سوخت دو متهم اساسی آلودگی هوا بودند. مشخص نیست که چرا تاکنون سازمانهای مرتبط برای رفع مشکل آلودگی هوا به درستی ورود نکردهاند.
خودروهای فرسوده جزو موارد آلاینده هستند که باید اسقاط شوند. بخش عمدهای از ناوگان حمل و نقل عمومی، بیتوجهی مدیران در دوره قبل فرسوده شده است و باید نوسازی صورت گیرد. البته دولت باید پای کار بیاید و به وظایف قانونی خود عمل کند. موتورسیکلتها هم جزو وسایلی هستند که آلودگیهای بسیاری دارند. البته بحث موتورهای برقی مطرح است و حالا باید دید چه زمان این کار انجام میشود؟
تعطیلیهای پیدرپی مدارس باعث اعتراض شهروندان شده بود. تعطیلیای که با مخالفت جدی وزیر آموزش و پرورش هم همراه شد. اما جالب است که مسئولین پیشنهاد دادند که استانداردهای شاخص آلودگی هوا برای جلوگیری از تعطیلی مدارس تغییر کند .احمد وحیدی وزیر کشور میگوید: تعطیلی مدارس به خاطر رفع آلودگی نیست، بلکه به خاطر سلامتی فرزندانمان است. مصوبهای وجود دارد که در آن مشخص شده که در چه شاخصی از آلودگی مدارس باید تعطیل باشند. گروههای اضطرار استانها هم براساس همین مصوبه ناچارند تصمیم به تعطیلی بگیرند.
البته بحث تغییر شاخصها موضوعی است که موافقین و مخالفین زیادی دارد. یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش میگوید: در کشورهای دیگر شاخص کمتر از 300 باشد تعطیل نمیکنند، اما شاخص برای تعطیلی مدارس ما روی 150 بستهاند و تعطیلیها طوری بود که شبیه دوران کرونا شدیم. در حالی که شاخص آلایندگی ما زیر 200 قرار دارد و قرار است در جلسه هیأت دولت پیشنهاد دهیم این شاخصهای مرتبط با کیفیت را به تعلیق دربیاورند.
برخی کارشناسان معتقدند تعطیلیهای پیدرپی باعث افت تحصیلی دانشآموزان میشود و باید در این زمینه اقدام عاجلی انجام داد. بسیاری از ایستگاهها در سطح شهر در وضعیت قرمز قرار دارند و مدتهاست تهران در دود غرق شده است. محمدمهدی کاظمی معاون آموزش متوسط وزارت کشور معتقد است که تعطیلی مدارس برای آلودگی باید آخرین راهحل باشد.
موضوع تغییر استانداردهای شاخص آلودگی هوا مطرح شده است. رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت میگوید: هر چه که در راستای سلامت مردم باشد وزارت بهداشت با آن موافق است. بعضی روزها در تهران غلظت ذرات آلایندهها به قدری بالاست که برای سلامت مردم به ویژه گروههای حساس خطرناک است. وی معتقد است که با تغییر شاخص آلودگی هوا صورت مسئله را پاک میکنیم. ما باید اقدام جدی برای کاهش مواجهه و کاهش غلظتهای آلایندههای هوا داشته باشیم.
شهرداری تهران بودجه سال آینده خود را به شورای شهر تهران برای بررسی و تصویب ارائه کرد. تشکری هاشمی رئیس کمیسیون حمل ونقل ترافیک به خبرنگار فارس می گوید که توسعه حمل ونقل عمومی جزو اولویت های ماست و بودجه خوبی شهرداری برای این امر در نظر گرفته است و رشد خوبی نسبت به سال قبل داشته است.
وی تاکید دارد که باید حمل و نقل عمومی با رویکرد مترو را توسعه داد تا بتوان تا حدودی آلودگی و ترافیک را در تهران کنترل کرد.
براساس این گزارش، زمانی که غلظت آلایندههای هوا به 150 برسد باید مدارس تعطیل شود که در این راستا قانون هوای پاک مصوب هیأت وزیران در سال 96 است. برای تغییر شاخصهایی که در قانون مطرح شده باید کمیتهای تشکیل شود تا تصمیماتی اتخاذ شود. نباید صورت مسئله را پاک کرد بلکه باید برای رفع آلودگی هوا فکر جدی کرد. در موضوع آلودگی هوا گروههای آسیبپذیر از جمله کودکان، سالمندان و... بیشتر دچار مشکل میشوند. سالانه تعداد زیادی از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند و آلودگی هوا خسارت مالی زیادی به همراه دارد.
برخی از کارشناسان با تغییر استانداردهای شاخص آلودگی هوا مخالف هستند. حال قرار است این پیشنهاد مورد بحث و بررسی قرار گیرد. برای رفع آلودگی هوا باید حمل و نقل عمومی با رویکرد مترو توسعه یابد، دستگاهها به وظایف خود عمل کنند، مازوتسوزی صورت نگیرد، سوخت استاندارد شود و از تردد خودروهای آلاینده در شهر جلوگیری شود تا بتوان این معضل دیرینه را برطرف کرد. باید دولت قانون هوای پاک را اجرا کند. اجرای قانون هوای پاک میتواند آلودگی را تا جایی که ممکن است کاهش دهد. با تغییر استانداردهای شاخص آلودگی نمیتوان آلودگی را کنترل کرد. آلودگی هوا سلامت شهروندان را به خطر میاندازد و باید برای رفع این معضل دیرینه فکری کرد./ فارس